Liam S. Gogan

Identifying or cross-referencing some 'difficult' words.

Abbreviations:

FGB = Foclóir Gaeilge-Béarla (Ó Dónaill)
Ds. Déise
DIL Dictionary of the Irish Language RIA
LN = Litriú Nua
prob. = probably

Below are comments made on a number of words bookmarked by Máirín Oman as difficult to identify. I have identified or cross referenced most of them with words in Niall Ó Dónaill’s Foclóir Gaeilge-Béarla (FGB). First word after the reference number should be taken as an appropriate headword for the purposes of this collection. Even those with a question mark should be accepted as they are unless further information comes to light. I think the collection should be presented just as it is and not much effort or time spent on editing, or ‘cleaning up’ individual slips. A slip collection is not a dictionary in itself but a preparation for such. This collection is important in so far as it fills a gap in the history of Irish Language lexicography. It does form an important supplement to Dinneen’s dictionary. The collection could perhaps be cross-referenced to FGB (Ó Dónaill) using modern spelling which would make the contents more accessible to the modern scholar and student. This however would entail going through the entire database and inserting an appropriate box and could be a project held over for say a second edition of ideally or undertaken as a third level project. DH


00067 abhrús, cf fabharaíocht FGB
00306 abharugadh, LN: (f)abhrú cf fabhraíocht FGB
00499 ag
00767 aighmeanamhail, LN: aidhmeanúil, cf aidhmeannach FGB
01057 aindeise = ainnise FGB
01073 aindreann, cf. aintréan FGB, aintrend DIL
01487 airreann, cf. arraing FGB
01822 aithreorach = éidreorach FGB
02243 amhthaltas cf. athúlta, athmhaltas FGB
02481 anfhoircneadhnach = anfhorcheannach “without end”
02898 aon-roisc = aon roisc, one-eyed
03151 comhardas
03275 arraim
04064 baineann
04128 báinté = FGB
04562 barr [image upside down]
04613 bárr-chuanla = barrchonlach FGB
04868 beal- cf. Bealtaine etc.
05186 beinlin ?
05362 [not legible]
05511 bior-iasc, garfish = bioriasc, swordfish, FGB
06269 boraichineach ‘bowlegged’ cf bórach, bórachán, bóraíl FGB
06535 bramann = broim FGB
06908 brimséir = broimséir
06977 briotachán
07415 buiric-ó-chiú ?
07447 buitseasaí, muit-, boit- ?
08575 callshaoth = FGB
08869 caolreangach cf. reangach FGB
09576 ceann-urra cf. urra FGB
09644 cearn
10127 cinnbhreirtne cf. ceannbheart FGB
10349 Ciúipid
10379 clabhaitín cf. clabhta FGB
10388 clabphus
10553 clárán… “winkers” ?
10556 clár-chraithe ?
10874 clonn = clabhan Ds.
11041 cnáimh-speadán
11084 cnámh-shuim
11346 dáir
11351 dairgin
11487 dao = (i) dtao(bh) Ds.
11563 dar- ?
11732 deaghdheise = dea-dheise
11745 deagh-ghlónruighthe NL = dea-ghlónraithe, “well glazed”
11870 déanasach, prob. déanfasach FGB
12026 deasmóir, easmóir ?
12134 deipreacóid “depreciation”
12140 deirbhfhine
12313 dí-ainme, NL = díth ainme
12473 diní [dar d. etc. in áit ‘dar Dia’].
12932 dóbartghail LN = dóbartaíl
12991 dochraideach =FGB
13217 dó-mhaise, = (is) dóigh mhaise..
13227 do-mheidhréiseach cf. meidhréiseach FGB
13296 dosaen = FGB
13298 doraga cf. doraca FGB
13330 dormhuine ?
13342 dorr-sprocht cf. dorr, sprocht FGB
13359 do-shamhluighthe, LN doshamhlaithe
13360 dosachán cf. dosach FGB
13464 draoibtha, draobtha, recte draoibthe cf. draoib FGB
13498 dreamhlainn = drólann FGB
13551 drífil ?
13623 droch-allait cf. allait FGB
13635 droch-bheireatas cf. beireatas FGB
13655 droch- ?
13704 droch-leagadh
13722 droch-náisiúnta cf. náisiúnta (2) FGB
13782 droilléim ?
13833 drabhar-shluagh = drabharshlua FGB
13885 druinníneach = droinníneach FGB
14085 duibh-ealadhan = dubhealaín FGB
14346 éagraide [cf. éagradach 14345]
14616 earrainne = aithrinne cf. aithrinneach FGB
14968 éileamh
15019 epilimse [prob. no source cited, = titeamas]
15136 eisinilleas = eisinnille FGB
15276 eo-sprot cf. eo, sprot FGB
15501 Fáil-chríoch
15782 faobharáil, LN = faobhráil
15807 faoidheachmhar LN = faíochmhar cf. faíoch FGB
16477 féirseamhail, fiarseamhail, LN prob. fiairsiúil
16615 fiadhaidhe = fiagaí FGB
16680 fianeasan
16837 finneacht = finne(eacht) FGB
17018 fiosa fios FGB
17138 flaitheamhnas = flaithiúnas FGB
17199 flithbheardán ?
17448 foilscighche cf. foilsceadh, foilscí FGB
17633 follas-bhreathach NL= follasbhreathach
18053 freiscise = FGB
18671 gas-neas < ‘an gad is neasa..’ ?
18977 Gallaras
19005 Samhain [prob.]
19240 gatsachán ?
19241 gcloistí < (an) gcloistí ? sv. clois FGB
19289 géag-scaoilte
19520 gearrghoin ?
19572 geibheandha ?
20029 glágarsach = glagarnach FGB
20727 góiséireacht = FGB
20729 góiseoireacht = góiséireacht FGB
20739 goitseasan < gabh (an)seo ansan! ?
20751 goldarsach = goldaracht FGB
20873 gradammhár = gradamach FGB
21005 gránuighim sv gránaigh FGB
21054 greafadach cf. grafadh, griofadach FGB
21069 greallsa cf griollsach(2) FGB
21311 grontháil, LN = gruntáil ?
21551 gutalas ?
21800 iairmhéirghe = iarmhéirí FGB
22261 inntreamh LN = intreamh
22539 ion-amhais
23165 ladhrán = FGB
23348 lán-scód = lánscód FGB
23423 lardrac ?
23730 léanuighim vide leon2 FGB
24023 leath-tiarpa LN leatiarpa, cf. tiarpa FGB
24059 leibhiteáil
24764 loiscim = loisc FGB ?
24930 loscthaí, loischthí cf. loiscrú etc. FGB
24935 lóstaer cf. lóistéir FGB
25002 luaimnighim = luainigh FGB
25601 maise-dheisiracht = maise + dismireacht FGB
25937 marascal = FGB
26497 méiniughadh spelling in quoted source = ‘méiniú’ = míniú FGB
26533 méirscre = FGB
26607 méanartghail [2 identical slips], 26613 [3 slips]
26608 mian-bhruith [2 slips], 26614 [3 slips]
26609 miantgas [2 slips], 26615 [3 slips]
26798 mionachar = FGB
26851 mion-roisínteacht
26859 min-iubhrach ?
27261 mongailt = mungailt FGB
27359 mortar = moirtéar FGB
27630 muir-mheasóg cf. measóg FGB
28052 neamh-chlaoidhte = neamhchlaíte FGB
28111 neamh-dhéanta
28176 neamh-ghátach
28342 neathach ?
28451 nóthing LN = nótaing ?
28484 nua-scéal
28581 ocastóireacht = FGB
28608 odhránach cf. feabhrán FGB
28830 oirearc = oirirc FGB
29199 padhairseáil cf. póirseáil FGB
29267 páin = pánaí FGB
29275 painnéir cf. painnéir FGB
29525 peidhlséir cf. pilséir FGB
29738 píoparnach = píobarnach FGB
30280 práisléad = FGB
30290 prams = pramsa FGB
30396 prinnceam = princeam FGB
30443 prionnsóireacht = pionsóireacht FGB
30473 progaidhe = progaí FGB
30759 rámhórdaidheacht = rámhóireacht FGB
30779 rachaidh
30914 ráigiún = réigiún FGB
30982 raitsipuitseats ?
31163 réabóiseárm
31611 rinn-dhéis recte rinn dhéise cf. rinn, dias FGB
31703 rith
32006 ruadh-fhreasach LN = ruafhreasach
32293 saeinne = séinne FGB?
33066 sceath-chuinnséis ?
33683 scríobhadh
33764 scuabarnghail LN = scuabarnaíl
33981 seáirse = séirse FGB
34169 séanuighim = séan 3 FGB
34397 Seirífe ?
34445 seochuitseo < seo dhuit seo?
35439 smeach = FGB
36084 spairíneach ? #
36887 stiúidle cf. stiúda FGB
37411 suiteoireacht LN = suíteoireacht
37739 taindéana ?
37744 táinseamh = FGB
37779 tairgseanóir = tairgeoir FGB
37863 taithneasc cf. taithneasc FGB
38186 tarsnán cf. trasnán FGB
38487 teaspóireacht = cf teaspúlacht etc. FGB
38597 teirm ?
38600 teipliún ?
39109 tioceam, thoic- < feiceam cf. héach < féach, héin < féin
39611 treabhlaid
39654 trealmhar
40348 tul- cf. tulbhéim, tulchríoch etc. FGB
40579 uaitséar = vaidhtéir FGB < ‘watcher’
41156 útamálaí ?